چابهار محور رقابت هند، ژاپن و آمریکا با چین- علی نصیری*

تهران- ایرنا- دو کشور قدرتمند آسیایی هند و ژاپن در صدد یافتن راهی برای گسترش رقابت منطقه ای و فرا منطقه ای خود با چین هستند و از این رو برای نیل به هدف به ایران چشم دوخته اند.

در عین حال، دولت آمریکا در ادامه تحریم های اقتصادی خود علیه ایران تخفیف هایی را برای هند قائل شده است تا بتواند بندر راهبردی چابهار در جنوب ایران را برای ادامه رقابت هند با چین در غرب آسیا و اروپا توسعه بخشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شاید بدان جهت که آمریکا می داند این طرح نه تنها به نفع هند و افغانستان است بلکه در واقع می تواند زمینه ساز تشکیل یک محور هند، ژاپن و آمریکا برای مقابله با توسعه جغرافیای سیاسی چین باشد.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا، هند و ژاپن را در راس فهرست شرکای راهبردی خود در منطقه هند و اقیانوسیه قرار داده است و بطور همزمان آنها را از تحریم های ضد ایرانی خود معاف کرد. بنابراین، این دو کشور می توانند با توسعه مناسبات خود فرصت را غنیمت شمرده و رقابت های تاریخی خود با چین را نیز توسعه بخشند.
در واقع، تحریم های واشنگتن علیه تهران می توانست کار همکاری هند و ژاپن با ایران را سخت تر کند، چرا که این دو کشور به هیچ وجه همچون آمریکا با ایران در تضاد سیاسی قرار ندارند، اما این معافیت ها می تواند زمینه را برای همکاری های دوجانبه بیشتر میان دهلی نو و توکیو فراهم آورد.
اگر چه ژاپن فقط 5 درصد از نیاز نفت و گازی خود را از ایران تامین می کند اما هند بعد از چین دومین خریدار نفت و گاز ایران است و ژاپن به راحتی می تواند نیاز گازی خود را از روسیه تامین کند اما مطمئن است که به دلیل اختلافات ارضی با روسیه به راحتی نمی تواند به گاز روسیه دسترسی داشته باشند؛ لذا همچنان نیازمند گاز ایران خواهد بود.
این در حالی است که دو کشور هند و ژاپن بطور همزمان تمایل زیادی دارند که همکاری های خود با ایران را توسعه بخشند. بنابراین آنها باید با استفاده از فرصت به دست آمده برای معافیت بندر چابهار از سوی آمریکا همکاری مشترک خود را در این حوزه گسترش دهند.
بندری که هند تاکنون 500 میلیون دلار برای توسعه آن هزینه کرد تا از طریق آن بتواند به افغانستان و آسیای مرکزی راه یابد، چرا که رقابت هند با پاکستان موجب شد دسترسی این کشور از طریق پاکستان به آسیای مرکزی از نظر سیاسی بسیار هزینه بر باشد.
هند تاکنون زیرساخت جاده ای و راه آهن این بندر را توسعه بخشید و نه تنها در این راه هزینه های مالی پرداخت کرد بلکه با از دست رفتن جان ده ها شهروند هندی در نبرد با طالبان در افغانستان در مراحل اولیه راه اندازی این طرح، هزینه های انسانی و معنوی لازم را نیز پرداخت کرد.
بنابراین، ایران، صرف نظر از نفت و گاز خود، به دلیل اقتصاد سیاسی و به ویژه به واسطه بندر چابهار برای هند دارای اهمیت حیاتی است، هم به دلیل رقابت با پاکستان و هم بطور خاص برای رقابت با طرح 'یک کمربند، یک جاده' چین در غرب و مرکز آسیا تا اروپا.
اما با معافیتی که از سوی آمریکا برای چابهارتعیین شده است می توان گفت امروزه فقط هند نیست که علاقه مند توسعه این بندر است بلکه اوایل سال جاری میلادی، مقامات نظامی آمریکا در منطقه نیز بر اهمیت این بندر برای رقابت با چین صحه گذاشتند.
اگر چه خرداد ماه سال 1395 بود که توسعه بندر چابهار در سفر همزمان نخست وزیر هند و رئیس جمهوری افغانستان به ایران میان دهلی نو،کابل و تهران منعقد شده بود.
این توافقنامه راهبردی با هدف فعال سازی کریدور شمال و جنوب و رونق برنامه های حمل ونقل حمل و نقل میان سه کشور از اهمیت زیادی برخوردار است .
اما در اواخر همان سال بود که یک مقام عالیرتبه در وزارت کشتیرانی، حمل و نقل و بزرگراه های هند که به همراه چند بندر این کشور مسئول توسعه بندر چابهار است از علاقه مندی ژاپن برای مشارکت در طرح توسعه بندر چابهار خبر داده بود.
«کنتارو سونورا» وزیر امور خارجه ژاپن نیز در همان ایام در سفری به افغانستان، آمادگی این کشور را برای سرمایه گذاری در بندر چابهار اعلام کرده بود.
بعد از آن بود که «مانپریت وهرا» سفیر هند در افغانستان نیز تمایل ژاپن برای مشارکت با هند در طرح توسعه بندر چابهار را تائید کرد و حتی «مسایوکی تاگا» دیپلمات ژاپنی نیز بلافاصله در گفت وگو با خبرنگاران در دهلی نو گفته بود ژاپن می تواند به هند برای افزایش ارتباطات منطقه ای این کشور در افغانستان و آسیای میانه کمک کند.
زمان چندانی نگذشت که وزیر وقت راه و شهرسازی ایران نیز مشارکت ژاپنی ها با هند در طرح توسعه بندر چابهار را باعث تسریع در اجرای این طرح دانست و تصریح کرد ایران از همکاری دهلی نو و توکیو در طرح توسعه بندر چابهار استقبال می کند.
به همین دلیل، ژاپن نیز بارها علاقه مندی خود را برای توسعه بندر چابهار اعلام کرد تا زمینه ای برای توسعه همکاری های مشترک با هند باشد، بیشتر بدان سبب که رقابت مشترک آنها با چین پررنگتر شود.
البته به رغم علاقه مندی دولت ژاپن، هنوز هیچ شرکت ژاپنی اقدامی در این راه انجام نداده است چرا که هنوز تا حدودی به آینده سیاسی این طرح مشکوک هستند.
البته بسیاری از شرکت های تجاری به ایران 82 میلیون نفری به عنوان یک بازار بالقوه برای فروش محصولات خود نیز می نگرند.
در مقابل هند هم نمی تواند هم بازار تجاری ایران را نادیده بگیرد و هم به رغم امضای قرارداد نفت و گازی با روسیه، از منابع غنی انرژی ارزانتر ایران صرف نظر کند.
در طرف دیگر، موقعیت راهبردی ایران در منطقه خاورمیانه نیز موجب شده است هر دو کشور هند و ژاپن نتوانند و نخواهند از این موقعیت بهره برداری سیاسی و راهبردی نکنند به ویژه اینکه این دو کشور بطور همزمان در یک رقابت شدید با توسعه طلبی های چین نیز قرار دارند.
آمریکا هم به خوبی می داند چنانچه اجازه ندهد هند پروژه ناتمام چابهار خود را به مقصد برساند، چین ابتکار عمل را به دست خواهد گرفت و با توسعه این بندر پایه های سیاست توسعه طلبی خود و به ویژه زمینه های جنگ تجاری است با آمریکا را بیشتر از قبل تقویت خواهد کرد.
کارشناس حوزه بین الملل ایرنا

منبع: ایرنا

کلیدواژه: اقتصاد چابهار محور هند آمريكا ژاپن چين

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۵۷۳۹۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ویدئو نوشت| کویت؛ جامانده از «جاده توسعه»

تعدادی از نماینده های کویتی از عدم توجه به منافع کشورشان در پروژه موسوم به جاده توسعه ناخرسند هستند و انتظار داشتند که بجای بندر «فاو»، بندر «مبارک» به عنوان مبدا این کوریدور مدنظر قرار بگیرد. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، تعدادی از نماینده های مجلس کویت از عدم حضور کشورشان در پروژه "جاده توسعه" ناراضی هستند و باور دارند که عقب ماندن از طرح های عمرانی ناشی از مشکلات سیاسی داخلی است.  

 

.

 

کویت در سالهای اخیر همواره درگیر اختلافات سیاسی بود و کشمکش دولت و مجلس دلیل این امر بود و مجلس کویت توجه ویژه ای را برای بازبینی در تخصیص بودجه عمرانی برای اجرای پروژه بندر مبارک در رقابت با فاو عراق مدنظر قرار داده است. 

توسعه بندر فاو در عراق نقش کلیدی در پروژه جاده توسعه دارد تا بتواند نقطه اتصال خلیج فارس به بندر مرسین ترکیه در مدیترانه شود و این درحالی است که بندر فاو در خور عبدالله قرار دارد و عراق و کویت درباره این مناطق هم اختلاف سرزمینی دارند. 

کویتی ها در شبکه های اجتماعی از نادیده گرفته شدن منافع شان توسط ترکیه در این پروژه ناراحت هستند و این درحالی است که روابط اقتصادی، سیاسی و نظامی گسترده ای میان دو کشور وجود دارد.

در همین راستا هم اکنون امیر کویت راهی آنکارا شده تا با رجب طیب اردوغان دیدار نماید. 

انتهای پیام/